Uzun uçak yolculukları sonrasında oluşan jet-lag durumu ile ilgili, Sağlık Bakanlığı’na bağlı Türkiye Hudut ve Sahiller Genel Müdürlüğü tarafından el broşürü hazırlanarak seyahat sağlığı merkezlerinde dağıtıldı.
Hızlı ve uzun uçak yolculukları sonrasında ülkeler arasındaki saat farkının, vücudun zaman uyumunu oluşturan biyolojik ritmi bozması sonucu birçok insanda jet-lag denilen rahatsızlık ortaya çıkar.
Sağlık bakanlığı Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürü Hüsam Hatipoğlu, bahar mevsinin gelmesiyle seyahat planı yapan vatandaşların sayısının artacağını ve dolayısıyla daha sık görülecek olan jet lag durumuna önceden tedbir alınarak risklerin azaltılabileceğini söyledi.
Hatipoğlu konu ile ilgili şunları dile getirdi: “Özellikle hızlı ve uzun uçak yolculuklarının sonrasında vücudun zaman uyumunu oluşturan biyolojik ritmin bozulması sonucu jet-lag denilen durum oluşabilir. Bu konuda Genel Müdürlüğümüz tarafından seyahat edecek vatandaşlarımız için hazırlanan ‘Jet-Lag’ el broşürleri, seyahat sağlığı merkezlerimizde dağıtılmaktadır. Jet-lag, dünyanın batı-doğu veya doğu-batı yönünde birçok zaman alanından geçilmesi sonucu oluşur ve vücut bu hızlı zaman değişimine adapte olamaz. Kuzey-güney ve güney-kuzey yönündeki uçuşlarda zaman dilimi geçilmediği için saat, gece ve gündüz farkı olmaması nedeniyle Jet-lag oluşmaz. Jet-lag, uzun süreli gündüz uçuşlarında, gece uçuşlarına göre daha fazladır.”
Jet-lag’dan Korunma Yöntemleri
Hüsem Hatipoğlu açıklamasının devamında; uçaktaki havanın kuru olması, seyahat süresince çok fazla hareketsiz kalmak, alkol tüketimi, yeterli sıvı içecek tüketilmemesi ve farklı iklimlerde farklı yemekler yenmesinin jet-lag’i oluşturan etkenlerin başında geldiğini açıkladı.
Jet-lag belirtileri olarak ise; uykusuzluk, yorgunluk, terleme, iştahsızlık, baş ağrısı, mide ve bağırsak bozuklukları, bulanık görme, zaman ve mesafe algısında bozulma, ağrı ve endişeli olma gibi rahatsızlıkları saydı. Vücudun yeni zaman dilimine adapte olmaya başlamasıyla bu belirtilerin de aşama aşama azaldığını vurgulayan Hatipoğlu, jet-lag’i tamamen önlemenin mümkün olmadığını, ancak etkilerini azaltmanın bazı yöntemleri olduğunu şu sözlerle ifade etti:
“İş adamları, siyasiler ve sporcuların performanslarını koruyabilmeleri için uçuştan önceki günlerde iyi dinlenme ve yemek yeme zamanlarını gidilecek ülkelerin zamanına göre planlamaları faydalı olur. Vücudu zinde tutmak için çeşitli egzersizler yapılabilir. Böylece kan dolaşımı hızlandırılmış, eklemler nispeten rahatlatılmış ve zihinsel aktivite artırılmış olur. Seyahat esnasında hafif yiyecekler yenmeli ve bol sıvı tüketilmelidir. Uçuştan önce ve uçuş esnasında alkol alınmamalıdır. Sosyal aktivitelere katılarak uyum süresi kısaltılabilir.”
Kaynak: hssgm.gov.tr
